Home /  dine rettigheder /  former for støtte og hjælpemidler / 

Ikiorsiissutit atortullu ikiuutit assigiinngitsut

Siusinnerusukkut oqaatigineqareersutut illit inuunerit nalunnginnerpaajuat, illimmi nalunngilatit ikiorneqarnissannut tapersersorneqarnissannullu pisariaqartitatitsuunersut. Inunnut innarluutilinnut inatsimmi § 4-mi allaqqavoq, inuk innarluutilik tapersersorneqarnissaminut pisinnaatitaaffeqartoq, taamaalilluni inuk pineqartoq angerlarsimaffimminiiginnarsinnaaniassammat, tamanna pineqartup  inuup pineqartup kissaatigippagu. Tamannalu aamma FN-ip inunnut innarluutilinnut isumaqatigiissutaanut naleqquttuuvoq. Isumaqatigiissutip immikkoortortaani 19-imi allassimavoq, inuit innarluutillit namminerisaminnik inuuneqarnissaminnut sumilu najugaqarnissaminnut ikorfartorneqarnissaminnullu pisinnaatitaaffeqartut.

Imaassinnaavoq ajornaatsumik imminut eqqiarnermut isumaginermullu, atisanut erruinermut, ipertaajaanermut, pisiniarfilerinermut, iganermut assigisaanullu atorfissaqartitaqartoq. Kommune tassaavoq tamakkununnga ikiorteqarnermut aningaasartuutinut matussusiisartussaq. Aamma kommunep sapaatip akunneranut nalunaaquttap akunneri qassit tamatumunnga atorneqartassanersut aalajangertassavai.  Tamannali illit ukiumut ataasiarlutit kommunemik oqaloqateqartarnikkut peqataaffigisassavat. Illit inuunerit nalunnginnerpaajugakku pingaaruteqarpoq pisariaqartitavit nalunaarutiginissai. Inuit innarluutillit inatsisaanni § 3-mi allaqqavoq, pisinnaatitaaffigigit ataqatigiissumik, attuumassuteqartumik, tamakkiisumillu tapersersorneqarnissat, inuunerisannut ulluinnarnilu inuuninnut naleqquttumik.

Taamaattumik aamma pingaaruteqarpoq, sapinngisamik illit nammineq allattuisarnissat. Pitsaasuussaaq ulloq naallugu, sapaatip akunnera naallugu, kiisalu aamma ukioq tamaat eqqarsaativit allattortarnissai.

Imaassinnaavormi sunngiffinni sammisaqarnissannut ingiallorteqartarnissannut ikiorneqarnissannulluunnit pisariaqartitsisutit. Imaassinnaavoq ilisimalereersimagit illortaavit apersortinnissaanut ulloq sunaanersoq, tassanilu naalagiaqataanissannut, kaffisoriartornissannut, nereqataanissannullu ikiorteqartariaqassasutit. Immaqa aamma massakkut paasereernikuuat poorskip kingorna sapaatip akunnerata ataatsip qaangiunneratigut Arctic Sounds Festivali ingerlanneqartussaasoq, taannalu assut peqataaffigerusukkit.

Aamma imaassinnaavoq timigissartarusuttutit marlunngornikkullunniiit unnukkut aftenskolemi peqataarusuttutit. Pingaaruteqarpoq eqqaamassallugu, suut tamarmik nal. 8-miit nal. 16-ip tungaanut akunnerilluunniit naanerini ingerlanneqarneq ajortut. Ilaquttavit ikinngutivilluunniit ikiorusuttarsinnaavaatsit, inuunerilli killilersorneqassanngilaq qanoq ilisukkut ilaquttatit ikinngutitillunniit piffissaqarnersut. Pisinnaatitaavutit ikiorneqarlutillu tapersersorneqarnissannut, inuttulli allatut inuunerit nammineerlutit ingerlassinnaassallugu.

Ikiorsiissutit assigiinngitsut ikiorteqarnerillu agguataarneqarsinnaapput ikiorteqartitsinikkut nalunaaquttap akunnikkaartunik, angerlarsimaffimi ikiorteqarnikkut, ingiallorteqarnikkulluunniit. Arlaat arlaannik mattussisuunngilaq. Angerlarsimaffimmi ikiorteqarsinnaavutit naak saniatigut ikorfartorteqaraluarlutit ingiallorteqaraluarlutilluunniit.

Imaassinnaavoq ikorfartorti ikiortaasussatut ilinniagaqarsimasoq imaluunniit ikiortaanissamut pikkorissarsimasuusoq. Aamma imaassinnavoq ilaquttavit arlaata suliassaq taanna ingerlakkaa. Kingullermut tunngatillugu isummat assigiinngissinnaasarput. Tassunga tunngatillugu isumassarsiatsialaassaaq inummik immikkut ilisimasalimmik arlaannaannulluunniit attumassuteqanngitsumik oqaloqateqarnissaq. Ikorfartorti angerlarsimaffimmi ikiortimut naleqqiullugu isumaginninnermut tunngassuteqartunik suliaqartarpoq aammattaaq angerlarsimaffiup avataaniittunut. Angerlarsimaffimmi ikiorti angerlarsimaffinni eqiaanermut allanullu illup iluani suliassanut ikiortaasuuvoq. 

Kisimiillutit angalaarsinnaanngikkuit kommunep qaammammut 15 tiiminik ingiallorteqarnissannut neqeroorfigisinnaavaatit. Tappiitsuugaluarlutit pisiniarnissannut aaqqissuussanullu assigiinngitsunut pisariaqartitsisarputit. Illit nammineerlutit ingiallortissat toqqarsinnaavat, taannalu kommunemit akissarsiaqartinneqassaaq. Aamma imaassinnaavoq kommune ingiallorteqarnissannik aalajangersimasumik neqerooruteqartoq. Ingiallorti isiginiarnikkut innarluuteqarnermut ilisimasaqartariaqarpoq, qanorlu iliorluni pitsaanerpaamik ikiorsinnaassallutit. Ingiallortip suliassarisassasai assigiinngitsuusinnaapput soorlu pisiniarfiliarnerit, pisunut assigiinngitsunut ingialluinerit, nunaliarnerit il.il.

Aamma imaassinnaavoq feeriassaguit ingiallorteqarnissannik pisariaqartitsisutit, ingiallorteqarnak feeriarsinnaanngikkuit.

Ingiallorti angalanernilu akikillisaaffigineqarneq

Isigiarsunnerit pillugu innarluuteqaruit Air Greenlandikkut /Arctic Umiaq Linekkukkuunniit angalaniaruit ingiallorteqarnissamillu pisariaqartitsillutit Isumaginninnermut Ingerlatsivimmut qinnuteqarsinnaavutit ingiallortimut allagartamik, tassuunalu ingiallortivit akikillisaaffigineqarnissaanut pisinnaatitaaffeqarputit.

Ingiallortimut allagartamik pissarsinissamut ukua aalajangiinermi naammassineqartussaapput: Isiginiarnerup sinnera 6/60 -uppat imaluunniit isip illuani isigisarinnermik minneruppat imaluunniit isigisaq 6/60 – uppat ajornerusumilluunniit malitseqarpat, tamatuma kingunerippagu isigisap nalinga nalilerneqarpat 6/60-mut assingusoq minnerusorluunniit. 

Air Greenland     

Tapiitsumut isigiarsuttumulluunniit ingiallortimut Air Greenland 100% - imik tapiissuteqartarpoq, isigisarluttoq allamik isumannaatsumik ingiallorteqanngippat. Illit nammineerlutit billetsimik inniminniisinnaanngilatit. Air Greenlandip attaveqartarfia attavigissavat. Allaffissornermut Mittarfeqarfinnullu akiliisoqartarpoq. Angalasut sakkortuumik isigiarsullutillu tusilartuusut (tusilartuullutillu tappiitsut) ingiallorteqaratik angalasinnaanngillat. Angalasut sakkortuumik isigiarsuttut timmisartumi qimmimik nassataqarsinnaapput. Qimmeq pituutaqassaaq aatsarnaveeqquteqassallunilu. Immikkut issiaveqartinneqassanngilaq aqqutissamullu (gangimut) ajoqutaassanani. Angalanissaq sioqqutingaatsiarlugu Air Greenland attavigissavat Kalaallit Nunaanniit Danmarkiliarniaruit imaluunniit Danmarkimiit Kalaallit Nunaaliarniaruit, taamaalilluni akuersissutissat assigiinngitsut angalatinnani aaqqinneqareersimaniassammata.

Arctic Umiaq Line

Soraarnerussutisiaqaruit siusinaartumilluunniit soraarnerussutisiaqaruit Arctic Umiaq Linemi akikillisaaffigineqarlutit angalasinnaavutit. Soraarnerussutisiaqaraanni billitsip akiata affaanik akikillisaaffigineqartoqassaaq, tamannalu januarip aallaqqaataaniit 31. maji  ilanngullugu kiisalu septembarip aallaqqaataaniit 31. decembari ilanngullugu siniffittalimmi atuuttuuvoq. Piffissami juunip aallaqqaataaniit 31. august ilangullugu 25% -imik akikillisaaffiusarpoq. Tamannalu taamaallaat siniffittalimmut atuuttuuvoq.

Ikiorti

Aamma ikiortimik pisariaqartitsisinnaavutit. Immaqa apeqqusersinnaavat ikiorti tassaanginnersoq ingiallorti.

kiortip isumaginninnermut tunngassuteqartut suliarissavai, ingiallorti tassaasaalluni immikkut “assak” “nioq” “isillu”. Ikiorti inuuninni peqataanerusassaaq assersuutigalugu atuarfimmiikkaangavit ilaagissassallutit. Ikiortip suliassaasa ilagaat eqqiluisaarnissat, sungiusartarnitit, atisalersortarnitit, kommunemut attaveqartarnitit, nerisassiortarnitit suliaqartarnitit sunngiffimmilu sammisaqartarninnut ilaasartussaalluni. Ikiortip suliassai sorpassuusinnaapput, uani taagukkat tamakkinngikkaluarlugit. 

Atortut ikiorsiissutit

Ajoraluartumik sanaartugarpassuit aaqqissuunneri, nittartakkat allallu ingerlatsiviit inunnut innarluutilinnut naleqquttuunngillat. Takunnilluarsinnaanermut atortorpassuaqarpoq ikiuutaasinnaasunik, ineriartortinneqarsimasut imaluunniit tappiitsunut isigiarsuttunullu naleqqussarneqarsimasut. Amerlanerit ajaappiaq qaqortoq ilisimagunarpaat, taannalu angalalluarnissamut ajaappissamik taaneqartarpoq. Ajaappiaq tappiitsunut isigiarsuttunullu atortuuvoq pingaarutilik, tassami pisunnermi malussarissuuvoq sukkoqquunnermillu pasitsajasuulluni. Tamatuma saniatigut ajaappiaq aamma isigiarsuttuunngitsunut atorsinnaalluarpoq, inissaqartitsinissamut tapiitsup isigiarsuttulluunniit aqqutissanimik pisariaqanngitsukkut aporaannissaanik.

Tamatuma saniatigut innaallagissamoortunik atortoqarpoq, soorlu iPadsit, tabsit, mobiltelefonit tapiitsunut isigiarsuttunullu pissanganartunik iluaqutaasunillu atortorissaarutillit. Tamakkununnga tunngasunik ineriartortitsineq sukkasoorujussuarmik ingerlavoq, immaqalu uuma allakkiap suliarinerani taartissanik pitsaanerusunik erniinnaq taarserneqartussanik. Taamaattumik siusinnerusukkut oqaatigineqareersutut iluaqutaasarpoq nuna tamakkerlugu inunnut innarluutilinnut sungiusarfik Pissassarfiup attavigineqartarnissaa atortunut ikiorsiissutinut nutaarsiassanik siunnersorneqarnissamut.

Kalaallit Nunaanni allaaserisamiit - oqalunnnermut ataqatigiissuliaq ineriartortinneqarsimavoq, taannalu Marthamik taaguuteqarpoq. Martha qarasaasiaq atorlugu soorlu Windows, Apple Androidilu atorlugit aaneqarsinnaapput.

Atortunik ikiorsiissutinik ajunngilluinnartunik tappiitsunut isigiarsuttunullu nassaassaqarluarpoq. Tappiitsunut tammoorfinnik, ussersaavinnik, igaffimmi ussersaavinnik, allisitsiutinik qullernillu  nassaassaqarpoq.

Aamma aqqusinermi aaqanngitsunik atorneqarsinnaasunik saqqarmiunillu peqarpoq, taakkua atorlugit avatangiisinut paasissutissiisinnaasut tapiitsuulluni isigiarsuttuulluniluunniit. Mittarfippassuarni alluunaasaqarpoq immikkut sanaanik. Allunaasaq taamaattoq ujamittut atorneqarsinnaavoq, taanna iluaqutigalugu inuit allat sulisullu “oqaluttuunneqarsinnaapput “ immikkut ikiorneqalaarnissamik pisariaqartitsilluni.