Home /  dine rettigheder /  hvad skal jeg være opmærksom på / 

Suna eqqumaffigissavara?

Kommunep qinnuteqaatit suliaralugu aallartippagu pingaaruteqarpoq paasissutissat qinnuteqaatinnut atorneqartussat tamaasa kommunep pigisariaqarai. Suliamik sullissisup aalajangiiniarnermini paasissutissat tamakkiisut pigissavai. Taamaattumik paasissutissat aamma illit nammineerlutit pissarsiariniassavatit. Pingaaruteqartuuvormi ikiorneqarnissannut pisariaqartitatit sorpiaanersut. Pingaaruteqarpoq suni tamani iliuutsinni ikiorserneqarnisssannut pisariaqartitavit allattornissai. Imaassinnaavoq taxatarnermut immikkut akissaajaateqartartutit, biilersinnaannginnavit cykilersinnaannginnavilluunniit. Imaassinnaavoq inummik tapersersorteqartariaqartutit pisiniarfiliarninni ikiuisarsinnaasumik.

Kommunep ingerlatsinermi maleruagassat atuuttut malittussaavai. Ingerlatsinermi maleruagassat tamakkua Inatsisartut inatsisaanni 13. juni 1994 - imiittumi nr. 8 -mi 9-milu takuneqarsinnaapput. Inatsissartut inatsisaanni pisortanisuliffeqarfinni saaffiginninnermi atugassat.  Taakkua ulluinnarni taaneqartarput sullissinermut ingerlatsinermilu inatsisit.

Ingerlatsinermi sullissinermi inatsisini periusissat assigiinngitsut allaqqapput pisortatigoortumi ingerlatsinermi atuutuusut. Tamatuma saniatigut malittarisassarpassuaqarpoq inatsimmi allaqqanngitsunik, taamaakkaluartorli oqartussaasunik malinneqartussanik. Soorlu pisortatigut ingerlatsinermi periusissat, ileqqorissaarnermut pissuserissaarnermullu sulissisullu sulllitaminut qanoq pissuseqarnissaa, aammalu suliamik suliaqarnermi peqqissaarussinissamik periusissat. 

Misissuinermi tunngavissat     

Siusinnerusukkut oqaatigineqareersutut pingaaruteqarpoq kommune sapinngisamik paasissutissanik amerlasuunik pissarsiniassasoq. Kommunep akisussaaffigaa aalajangiilertinnani paasissutissat tamaasa piginissai suliap aalajangiiffiginnginnerani, taamaaliorneq taaneqartarpoq pisortatigoortumik tunngavik, imaluunniit paasiniaanermi tunngavik. Suliassamut paasissutissanik tamakkiisumik paasissutissaqanngippat, imaassinnaavoq suliaq aallaqqaataaniik suliareqqinniqalersoq. Paasissutissat ilai kommunep nammineerluni paasiniarsinnaavai soorlu sumi najugaqarnerit, inuit qassit najukkanni najugaqatigineritit, ukiutit, qanorlu sivisutigisumik Kalaallit Nunaanni najugaqarsimanersutit. Paasissutissat ilai illit nammineq nalunaarutigisinnaavatit. Kommunep akisussaaffigigaluaraa pingaaruteqarpoq paasissutissat pingaarutillit illit nammineerlutit nalunaarutigissagitit. 

  • Immikkut inatsiseqanngilaq misissuinissamut. Naliginnaasumik malittarisassaavoq.
  • Folketingets Ombudsmand om officialprincippet (qallunaatuinnaq allaqavoq)                                                                                                                         

Illuatungerisamik tusarniaaneq

Kommune aalajangiisinnagu suliaq ilinnut tunngassuteqartoq pillugu oqaaseqarnissannut pisinnaatitaavutit. Tamanna illuatungerisamik tusarniaanermik taaneqartarpoq. Paasissutissat pisariaqartut tamaasa saqqummiuniarnerini pingaaruteqarpoq illit suliassamut peqataasutut periarfissaqarputit paasissutissaatitit isummiussavillu saqqummiunnissaannut. Illuatungerisamik paasissutissiinnginnerup kingunerisinnaavaa suliaq kukkusumik aalajangiinermik kinguneqartoq, tassami tunngaviusumik aalajangiineq kukkusuusinnaammat naammaginartuunaniluunniit. Tamatumalu aamma kingunereqqissinnaavaa suliap aallaqqaataaniik suliareqqilerneranut. Pingaaruteqarpoq peqataatinneqarnissat paasissutissanillu ilanngusisinnaanissat. 

Suliamik takunnissinnaatitaaneq

Kommunep suliamik suliaqarnerata nalaani suliamik takunnissinnaanissannut piumasaqarsinaavutit. Taamaalillutit qulakkeerniassagakku kommunep paasissutissat suliamut tunngassuteqartut piginerai. Aamma paasinninnissamut iluaqutaasinnammat suliap ilinnut tunngassuteqartup qanoq ingerlanneqarneranut. Imaassinnaavoq kommune paasissutissanik ilinninngaaneersunik, nakorsaminngaaneersunik, ilinniagaqarfinninngaaneersumik allaminngaaneeersumilluunniit amigaateqartoq. 

Aalajangiinerit allattugaqartarnissarlu

Suliani aalajangiiffiusussatut ilimagineqartuni kommune paasissutissanik ilinninngaaneeersunik allattuisassaaq, paasissutissat allaganngorlugit tunniutereerneqarsimanngippata. Taamaaliorneq allatugaqartarnissamik taaneqartarpoq, tamatumami kingusinnerusukkut qulakkiissavaa uppernarsarlugulu suliami qanoq pisoqarsimaneranik. Aamma tulliani inummik allamik oqaloqateqassaguit naleqquttuuvoq, taamaalilluni paasissutissat ilinninngaaneersut uteqattaarneqannginnerusammata.Pisinnaatitaavutit paasissutissat ilinnut tunngasut takunissaannut, paasissutissallu suliameereersimanngippata ilinnut ajornakusoorsinnaavoq takusinnaassallugu kommuuni suliamut qanoq isummersimanersoq. Aamma allattukkat pingaaruteqarsinnaapput, suliamut tunngatillugu isumaqatigineqanngikkuit aalajangiinerlu Maalaarutiqartarfimmut ingerlateqqinniarukku.    

Tunngavilersuutit

Qinnuteqaatit pillugu kommunemiit tamakkiisumik isumaqatigineqanngikkuit piumasaqarsinnaavutit paasissalugu isumaqatigineqannginnermut suna tunngavigineqarnersoq. Taamaaliorneq qulakkeerineruvoq isumaqatigineqannginneq eqqortuunersoq tunngavissaqarnersorlu.                                                                                        

Oqariaaseq “isumaqatiginarluinnarpoq” atorneqarnermigut isumaqarpoq qinnuteqaatit sutigut tamatigut taperserneqartoq. Atortumik ikiorsiissummik aalajangersimalluinnartumik  qinnuteqarsimaguit taannalu pissarsiaralugu taava qinnuteqaatinni isumaqatiginarluinnarsimassaaq. Assersuutigalugu qinnuteqarsimaguit sapaatip akunneranut nalunaaquttap akunnerini 20-ni immikkut tapersersorteqarusullutit, sapaatilli akunneranut taamaallaat 10 tiiminik akuerineqarlutit taava isumaqatiginarluinnartumik pissarsisimanngilatit. Pissarsilaarsimavutimmi, kissaatigisattulli pissarsimanngilatit. Taava kommunep nassuiaatissallutit pisussaaffeqarpoq sooq taamaallaat nal. ak. 10 tiiminik tunineqarsimasutit taakkua qinnuteqaatittut 20 tiimit pissarsiarinagit. Kommunemiit tunngavilersuutit pissarsiarigukkit ersarissuussaaq paasiuminarlunilu. Tassani inatsit kommunep maleruarsimavaa suliassiissutivit suliarinerani, aammalu kommunep aalajangiinermini paasissutissat tamakkiisut aallaavigalugit aalajangiisimalluni. 

Qinnuteqartoq sinnerlugu aallartitaq tapersersortiluunniit 

Sunngiffimmi sammisartakkannut ikiortimik atorfissaqartitsisinnaavutit, soorlu inunnik naapitsinissannut, kaffisoriartornermi, nipilersortunik tusarnaariarnerni imaluunniit timersoriarninni. Immaqa aallarniaruit ikiortissannik atorfissaqartitsisinnaavutit. Aamma pisortanut saaffiginninniarninni ikiortimik atorfissaqartitsisinnaavutit. Tassami sorpassuarnik eqqaamaniarnissaq paatsiveerunnarsinnaavoq. Taamaattumik tamatigut pitsaasuuvoq inatsit malillugu periarfissiuussaasut atorluarnissaat.

Siusinnerusukkut oqaatigineqareersutut pisortanut saaffiginninninni tapersersortimik  ilaqarnissannut pisinnaatitaavutit. Aammattaaq sulianik ingerlatsinermut inatsit naapertorlugu periarfissaqarputit inummik allamik ilinnut sinniisuusinnaasumik aallartitaqarnikkut.  Tapersersorti illilluunniit sinnerlutit aallartitaq ataatsimiinnerni peqataasinnaavoq, kisianni aamma periarfissaqarpoq illit atsiukkannik uppernarsaammik nassataqarluni illit sinnerlutit tapersersortiluunniit peqataasinaavoq allattuillunilluunniit.  Illit tapersersortiluunniit (illilluunniit sinnerlutit aallartitaq) isumaqatigiissummik illilluunnit uppernarsaammik allagaqarnikkut sullissinnaavaatit. Taamaaliorneq suliamut oqilisaataasinnaavoq, amerlasuutigummi takuneqartarmat kommunep suliassaq suliariumasanngikkaa paasissutissanik tuniussinissaq eqqarsaatigalugu, nipangiussisussaatitaanermut tunngasunik unioqqutitsinissaq pissutigalugalugu.                

Ikiorteqarnissannut tunuarsimaassanngilatit. Kommunemut suliakkiilluni saaffiginninnerit nukippassuarnik atuiffiusinnaasarput. Suliaq pineqartoq inuttut aningaasaqarniarnikkulluunniit ilinnut kingunerluuteqarsinnaavoq, taamaattumik pingaaruteqarluinnarpoq ajunngitsumillu isumaqarluni siunnersuutaavoq illit sinnerlutit aallartitaqarneq tapersersorteqarnerluunniit. 

Ilitsersuineq      

Kommunep isumagissavaa periarfissanik assigiinngitsumik ilitsersorneqarnissaq. Kommunep atortunik ikiuutaasinnaasunik siunnersussavaatit, peqqissartinnermut tunngasunik oqaloqatiginninnissannik, atortullu ikiuutaasinnaasut qanoq atorneqartarnerinik oqaloqatigalutit. Tamakkua inuit innarluutillit inatsisaanni sulianillu sullissinermi inatsimmi allaqqapput.

Tamatigullli kommunemi sulisut atortunik ikiuutaasunik malinnaasinnaanerat killeqartarpoq, imaluunniit atortut ikiuutit qanoq atorneqartarnerisa atorneqarsinnaanerinik. Taamaattumik uuma ataani allaqqasoqarpoq suminngaanit siunnersorneqarsinnaanersutit.