Atuakkat immiussat tappiitsunut isigiarsuttorujussuarnullu pingaarutaat
Heidi Nielsen Dansk Blindesamfundimi sunngiffik kulturilu pillugit ataatsimiititaliami ilaasortaavoq. Uani atuakkanik immiussanik arfinilinnilli ukioqarluni båndoptagerimik tunisikkami atulersimasaminik misigisarsimasaminik oqaluttuassaaq.
Taamanikkut arfinilinnik ukioqartunga ataatama kassettebåndoptagerimik tunivaanga. Attataasanik ilinniartippaanga, taava atuakkat immiussat takkupput. Pissanganat, tiguartinnat quianalluunniit, naatsut takisuulluunniit, oqaluttuat nutaanngitsut nutaalluunniit kassettebåndinut immiussat allakkat puussaannik issusuunik ilupaqusikkanillu puullit allakkerivikkut uannut tikittalerput, tamaasa atuarnikuuakka. Atuartuartarpunga, tamannalu nuannareqaara. Sukisaarsaataapput, aliikkutaapput ilinniutaallutillu aamma atuagaq suugaluarpalluunniit apeqqutaanngilaq, taamaattumik aallaqqaataaniit naanissaata tungaanut atuartarpakka, puigortussaajunnaarlugit aamma – immaqalu pingaarnerpaatut – eqqumiigalugit. Taava eqqarsartarpunga – aamma aperisarpunga.
Tamanna meeqqat atuarsinnaaleraangamik meeqqanut allanut sanilliullugu misigisaq immaqa allaanerugaarunanngilaq. Kisianni meeqqat tappissut ikittuinnaat arfinilinnik ukioqarlutik atuarsinnaalersarput aamma ikittuinnaat uattulli taama ukioqarlunga atuarsimatigipput. Arfinilinnit ukioqarlungali naassaanngiusartumik atuartalerpunga – aamma ilinniagasserigaangama, naak anaanannit taamatut ilioqquneqarneq ajoraluarlunga.
Atuakkat silarsuaq pillugu angajoqqaannut ilinniartitsisunnullu apeqqutigisannut tamanut atugassannik pilersorpaannga. Tappiitsutut meeraalluni oqaluttuunneqartariaqartalerujussuuvoq, tamakku uffa meeqqat allat misigisimasaat immaqaluunniit arlaannik takusaqarsimagunik apeqqutigisimasaat. Atuakkat paasissutissarpassuarnik toqqaannartumik atorneqarsinnaasunik tuniorarpaannga imaluunniit apeqquteqaqqinnissamut pissutissiipput – atuakkat silarsuaannit pissarsiakka.
Laura Ingalls Wilderip atuakkiai nangeqattaartut "Det lille hus på prærien" (Narsaannarsuarmi illunnguaq) eqqaamanersaavakka. Atuakkiortup taassuma suut tamaasa ima uummaritsigisumik allattarpai allaat niviarsiaqqat kjoliisa allai aamma illoqarfiup aqquserngata pingaarnerup aaqqissuussaanera aamma persertumi hiistimik qimuttulerluni qimusserneq tamaasa takorloorsinnaallugit.
Maannakkut atuartuaannangajappunga, atuakkanimmi immiussanik atuartartuulluni igaatigaluni, erruiutigaluni, qilattaajutigaluni naatsiivileriutigaluniluunniit atuartoqarsinnaavoq. Atuakkat immiussat iluaqutigalugit silarsuara annertusigaluttuinnarpoq pisuunngoraluttuinnarlunilu aamma apeqquteqarnissannut pissutissittarpaannga, tamakkuli maannakkut Googlertarpakka. Inersimasutut Wildersip atuakkiai atuaqqissimavakka pissarsiaqaatigilluarlugillu. Ullumikkulli James Lee Burkep atuakkiai atuarnerusarpakka – pinerluttulersaallammak – naalagaaffinnit kujallernit nuuttoq, tamakku nerisassaataat, naasui uumasuilu ima qanitsigisarpakka allaat tusaasutut, mamai, attuuanerat, naamanerat il.il. malugisinnaallugillusooq.
Tappiitsunut naqinnerit aamma atorlugit atuartarpunga, kisianni utoqqaat tappiitsut isigiarsuttullu atuarneq ajortut silarsuarmillu paasisaqarusuttut atuakkanik immiussanik atuartariaqarput. Silarsuarmut ”perusuppunga” aamma tappiitsunut naqinnerit atorlugit atuarneq ima arriitsigaanga naammattumik atuarsinnaagunarnanga – taavami erruitilluni tappiitsunut naqinnerit atorlugit atuartoqarsinnaanngilaq ilaa?